Belediging en bedreiging van Ariaen Wit en diens vrouw

Berichten uit het Oud Archief van Hoorn - Nr. 3
Oud Notarieel Archief Hoorn - Anno 1700

De onderstaande notariële akte is een zgn. attestatie of notariële getuigenverklaring. Een dergelijke akte werd vrijwillig opgemaakt, en was bedoeld om in een eventuele rechtszaak tot bewijs van feiten en omstandigheden te kunnen dienen. De attestatie werd opgesteld op verzoek van een belanghebbende, de zgn. requirant. De verklaring werd afgelegd door ooggetuigen van de betreffende feiten en omstandigheden. Zij worden in de akte aangeduid als de deposanten.
Naast de notaris en de deposanten waren op de zitting voorts twee zogenaamde instrumentele getuigen aanwezig, die erop moesten toezien dat de akte correct werd verleden (gepasseerd). Zij werden daartoe aangezocht door de notaris. Meer informatie wordt gegeven in het stuk "Attestatie-Uitleg" op deze site.

(De onderstreepte woorden worden aan het slot verklaard.
Klik op de afbeelding voor een vergroting.
De transcriptie van de tekst wordt voortgezet onder de afbeelding.)

p. 1
Op huijden den 19 Januarij anno 1700 compareerden voor
mij Jan Munt Notaris etc., ter presentie van de na genoemde
getuijgen, Trijn Pieters wed. van Pieter Heertjes
out ontrent 48 jaren ende Albert Willemsz out
ontrent 40 jaren, beijde wonende alhier, ende
verklaerden ten versoecke van Ariaen Wit
backer alhier, hoe waar is, dat hij Albert
Willemsen wel gesien heeft, dat Ariaen Pietersz
backersknegt ontrent 14 dagen na St. Lourens
is gekomen ten huijse van de requirant ende gehoort
heeft dat deselve Ariaen Pietersz sijn vrouw
buijten de deur heeft uijtgescholden voor een
hoer; voorts verklaerden sij beijden dat gister
avont tusschen 7 en 8 uren de voornoemde Adriaen
Pietersz is gekomen aen 't huijs van de reqt.
raesende en tierende, scheldende de reqt. voor
een dief, en sijn vrouw voor een hoer, ende sij
Trijn Pieters verklaert alsdoen gesien te hebben
dat hij Adriaen Pietersz een bloot mes in
sijn hant had, tertende en dreijgende den
reqt. buijten de deur te komen: ende hij Albert
Willems verklaert noch dat de voornoemde Adriaen
Pietersz gister avont als voren is gekomen aan 't
huijs van de reqt. roepende, houw ick wil
mijn gelt hebben, waer op de reqt. huijsvrouw
antwoorde, wij hebben uw voldaen 't geen de
regters uw toegewesen hebben, waerover hij
de vrouw heeft gescholden voor een hoer en
voor vanttems (?) hoer.
Compareerde mede Grietje Alberts wed. van Abram
Groen out 37 jaren wonende alhier en verklaerde
ten versoecke als voren, alle 't gene hier voren
is terneder is gestelt, waer en waeragtich te sijn.
Verklaeren voorts alle de getuijgen dat de

p. 2
voorn. Adriaen Pietersz gister avont sulcken
geraes en getier aen 't huijs van den reqt.
heeft gemaeckt dat er wel 15 menschen
voor de deur van de reqt. quamen.
Eijndigende hare verklaringe presenteerden de
selve des noots nader te bevestigen.
Aldus gedaen in Hoorn voornt. ter presentie
van Petrus Waterpas ende Walraven Sijmons
als getuijgen hiertoe versogt.

Ondergetekenden
+ Dit is 't merck van Trijn Pieters voornt.
+ Dit is 't merck van Albert Willemsz voornt.
+ Dit is 't merck van Grietje Alberts voornt.
Petrus Waterpas
+ Dit is 't merck van Walraven Sijmonts voornt.

Mij present
Jan Munt
Nots. Publ.

Woordverklaringen
compareren - verschijnen
requirant, reqt. - degene op wiens verzoek de getuigenverklaring wordt opgesteld
Een kruisje (+) als ondertekening met :""Dit is 't merck van ..." wil zeggen dat de betreffende persoon niet kon schrijven, maar alleen een kruisje kon zetten.

Bron
Westfries Archief, Hoorn
Toegangsnummer 1685
Oud Notarieel Archief
Hoorn
Notaris Jan Munt
inv. nr. 2284

Transcriptie gemaakt door Frans Kwaad,
12 mei 2011

Artikel over belediging
Wim Heersink, 1996 - Zachte woorden op het platteland. Een verkennend onderzoek naar conflictregelingen in Noord-Holland. Leidschrift, Jaargang 12, nummer 1, november 1996,
(http://www.leidschrift.nl/nl/archief/122-eer-en-belediging/).